لوازم آشپزخانه
فهرست زیر وسایلی هست که برای آشپزخانه ایرانی ضروری به نظر می آید. البته میتوان
از بسیاری از این وسایل صرف نظرکرد. یا بسیاری چیزهارا براین فهرست افزود. همچنین» غرض
از ارایه فهرست این نیست که آنرا در دست بگیریم و برای خرید همة اقلام آن به بازار برویم؛
غرض این است که صورتی از وسایل یک آشپزخانه کماییش مجهز دردست داشته باشیم و با مراجعه به سایت ایی جهاز اقدام برای تهیه این لوازم کنیم.
گذشته از لوازم عمده و اصلی آشپزخانه - یعنی اجاق و یخچال و يخبند وماشین ظرفشویی و رختشویی - وسایل ریز و درشت زیر به اصطلاح قدما «حاجت آشپزخانه» است؛
آبکش و صافی
از آنجا که رقم عمد؛ غذای ما چلو و پلو است. آبکش در آشپزخانة ایرانی ابزار لازمی است. صافیٍ سیمی هم برای انواع کارها لازم میشود. آبکش میتواند حصیری, مسی, آلومینیومی, يا پلاستیکی باشد. آبکش حصیری و مسی امروز دیگر کمتر به کار میرود. آبکشهای آلومینیومی و پلاستیکی به سبب سبکی و ارزانی بیشتر رایج هستند.
- آبکش پلاستیکی, بهتر استاز نوع سفید و بهداشتی آن انتخاب شود.
- سبدگردان پلاستیکی, وسیله بسیار ساده و کار آمدی است برای خشککردن سیزی و ترهیار.
- آب کش بزرگ, به قطر ۲۰-۳۵ سانتیمتر.
- آبکش کوچک. به قطر ۲۰-۱۵ سانتیمتر.اگر این آبکش پایه دار باشد میتوان آن را برای بخارپز کردن غذا توی دیگ بزرگتری جای داد.
- صافی سیمی بزرگ, به قطر ۲۰ سانتیمتر.
- صافی سیمی کوچک. به قطر ۱۰ سانتیمتر.
- البته امروزه میتوان از آبکش های استیل دارای سایزبندی کامل استفاده کرد که هم بصرفته تر و هم برای تمامی نیازها طراحی شده.
ابزارهای دستی
اینها ابزارهایی هستند که نیازی به برق یا باتری ندارند و هیچ آشپزخانهای بدون آنها کامل نیست. این ابزارها هم مانند سایر چیزها خوب وبد دارند. ابزارهای خوب - و گران- یک عمر کار میکنند و در نهایت ارزانتر در میآیند. بنابرین اگر آشپزخانه خود را به تدریج با ابزارهای خوب مجهز کنیم بهتر از این است که یک باره مشتی بنجل بخریم و هر از چندی ناچار شویم آنها را تجدید کنیم.
- چرخ تخم مرغزنی یا همزن دستی.
- آبگیر دستی.
- قیچی آشپزخانه. دو نوع قیچی برای استفاده در آشپزخانه لازم است: یکی قفیچی ساده. برای کارهایی مانند بریدن نخ و نایلون و کاغذ و مانند اینها؛ دوم قیچی مرغ, که برای خردکردن مرغ و احیاناً ماهی به کار میرود.
- غلتک برش برای بریدن خمیر و پیتزا, (اين غلتک ممکن است ساده یا کنگرهدار باشد.)
- تخم مرغ بر وسیلهای است که با گذراندن چند سیم نازک از میان تخم مرغ پختة سفت آن را به چند ورقه تقسیم میکند.
- سیب زمینی پوستکن.
- چوب پنبه کش
- در قوطی بازکن؛ در بازکن.
- سیرلهکن
- هستهگیر
بخارپز ماهی
دیگی است به شکل باریک و کشیده که بستر پایه داری درون آن جادارد. ماهی درسته را روی بستر میخوابانند و مقداری آب در دیگ میریزند و
دیگ دربسته را روی شعله میگذارند. به اين ترتیب ماهی بدون جذب آب یا روغن در بخار پخته میشود و میتوان آنرا درسته در دیس گذاشت و آرایش کرد.
از این دیگ میتوان برای پختن ماهی در فر هم استفاده کرد. این دیگ متأسفانه کمیاب است. ولی بر حسب اتفاق ممکن است به دست بیاید. در هرحال
برای کسانی لازم است که علاقة خاصی به پختن ماهی درسته داشته باشند.
دیگ و دیگبر
کلم «دیگ» را سابقاً برای نامیدن ظرفهای مسی سنگینی به کارمیبردند که برای پخت و پز برنج, آنهم به مقدارنسبتاً زیاده روی اجاق هیزمی ساخته
شده بود. دیگ کف مقعر و دیواره موریی داشت و دهانه نسبتاً تنگ آنرا غالبا با در چوبی یا دمکُنی میپوشاندند. با حذف هیزم و زغال از آشپزی و رایج
شدن اجاقهای نفتی و سپس گازی, و با کوچکتر شدن خانواده. دیگهای قدیم هم به زیر زمینها منتقل شدند. اما «قابلمه». که ممکن بود به همان
بزرگی دیگ هم باشد. ظرفی بود غالبا مسی با دیوار؛ راست وکف تخت که غالبا برای پختن خورش و آش به کار میرفت. آن قابلمهها هم امروز درکنار
دیگها جای گرفتهاند. ولی مردم غالباً ظرفهای پخت و پز جدید را قابلمه مینامند. نگارنده میخواهد با اجاز؛ شما اسم آن دیگ بیمصرف قدیم را زنده
کند و روی قابلمةٌ جدید بگذارد.
«پاتیل» ظرفی بوده است به شکل نیمکره. برای پختن چیزهایی که میبایست مرتباً ازکف و دیوارة ظرف تراشیده شوند مانند حلوا و هلیم («حلیم»
درست نیست. اگرچه روی تابلو دکان هلیم پزی و تویکتابهای آشپزی هم آمدهباشد).
پاتیلهای بزرگ را باگچ و ساروج روی کوره هیزمی یا زغالی کار میگذاشتند. این نوع پاتیل» اگرچه هتوز در پزندگیهای حرفهای دیده میشود. از آشپزخانه
خانهها به کلی حذف شده است. پاتیل ایرانی ظرفی است شبیه «واک» چینی(که به نام ووک هم معروف هست). تابهای است آهنی بهشکل سپر و درسالهای اخیر در اروپا و امریکا طرفداران زیادی پیداکرده است. واک همان ویژگیهای پاتیل را دارد - یعنی اولاً کف و دیوار؛ آن یکی است و غذای غلیظ یا
چسبنده را به آسانی میتوان از آن تراشید؛ ثانیاً چون روغن یا آب در وسط آن جمع میشود فضای فعال آن به مقدار روغن یا آبی که در آن میريزيم بستگی
دارد. يا به عبارت دیگر مثل این است که خود ظرف برحسب نیاز ما بزرگ و کوچک میشود؛ ثالثا گرفتن دسته واک میتوان آنرا روی آتش چرخاند,
به طوری که هرجای آن را که بخواهیم آتش بدهیم. از اینها گذشته, واک را میتوان وارونه هم روی آتش گذاشت و پشت, آن نان پخت. از اينرو اکنون
که پاتیل ایرانی ورافتاده است. نگارنده تهی یک واک چینی را برای آشپزخانه توصیه میکند.
اما دیگها (یعنی قابلمهها)یی که برای آشپزخانه لازم به نظر میرسد به قرار زیر است (اندازهها تقریبی است):
قابلمه آلومینیومی بزرگ. برای مراسم جشن و نذر وغیره. انداز؛ این دیگ برای خانواده کوچک به قطر ۶۰ وعمق ۳۰ سانتیمتر میتواند باشد.
(منظور از قطر. پهنای دایر دیگ است)
قابلمه متوسط. به قطر ۳۰-۲۵ سانتیمتر,
برای پلو.
قابلمه کوچک. به قطر ۲۰-۱۵ سانتیمتر,
برای خورش.
قابلمه دیگ بردیگ (بن ماری). دیگ دوطبقهای است که در طبقة زیر آن آب را به جوش میآورند و مواد غذایی را در طبقهٌ رو میریزند تا با حرارت
زیر ۱۰۰ درجهٌ سانتیگراد پخته شود.
دیگچه. برای کارهای گوناگون. اگر دیگچه یکدسته باشد (یعنی یک دستة بلند داشته باشد) گاهی کار آبگردان را هم میکند.
این سه قلم اخیر که مصرف روزانة بیشتری دارند بهتر است از جنس فولاد(منظور قابلمه استیل) زنگ نزن انتخاب شوند.
قابلمه آلومینیوم با آستر نچسب (تفلون) و قابلمه با پوشش گرانیت کف ضخیم هم برای پلو و هم برای خورش مناسب است. جز این که باید هر از چندی آستر آن تجدید شود.
قابلمه لعابی برای مصرف بیش از حد مثلا روزانه چندین بار توصیه نمیشود. زیرا خواه ناخواه پریدگی پیدا میکند و در محل پریدگی زنگ میزند. دیگ لعابی برای پختن مربا و شربت و غذاهای ترش مناسب است - اگر پریدگی نداشته باشد.
قابلمه مسی سفید شده رنگ مربا و شربت را بهتر از هر ظرفی درمیآورد. اگر به هنگام خرید دقت کنید که دیگها تویهم جا بگیرند. در فضای قفسة آشپزخانه صرفه جویی میشود.
قابلمه ماکارونی. دیگی استبادیوار؛ بسیار بلند که ماکارونی یا اسپاگتی را میتوان درسته در آن جوشاند. دیگ ماکارونی ضروری نیست. البته اگر برخلاف
مردم ایتالیا حاضر باشید رشتة پاستا را از وسط بشکنید. یا اگر حوصله این را داشته باشید که چند دقيقه بالای سر پاستا بایستید و آن را پس از نرمشدن
با کفگیر خم کنید و در دیگ معمولی بخوابانید.
تمامی موارد بالا با جستجوی ساده در سایت ایی جهاز قابل دسترس میباشد www.ejahaz.com